مذاکره در آلاسکا نخستین دیدار رودرروی رهبران روسیه و آمریکا در در دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ است.
دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین روز جمعه ۲۴ مرداد در آلاسکا با هدف یافتن راه‌حلی احتمالی برای پایان دادن به حدود ۴۲ ماه جنگ تمام‌عیار روسیه علیه اوکراین مذاکره کردند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که مذاکره روسای جمهور آمریکا و روسیه و همراهان آنها پس از حدود دو ساعت و نیم پایان یافت.
پیش از آغاز دیدار طرفین، کاخ سفید اعلام کرد که رئیس‌جمهور آمریکا برخلاف برنامه‌ریزی قبلی دیدار تک‌به‌تک با پوتین نخواهد داشت.
کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، به خبرنگاران گفت که مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، و استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور، آقای ترامپ را همراهی می‌کنند. بنا بر گزارش خبرگزاری تاس روسیه، پوتین نیز با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه، و یوری اوشاکوف، مشاور امور خارجی، در این نشست حاضر بودند.
هواپیمای ویژه رئیس‌جمهور آمریکا حدود ساعت ۱۰:۲۰ صبح به وقت محلی در پایگاه مشترک المندورف، نزدیک شهر آنکوریج، فرود آمد و حدود ۴۰ دقیقه بعد، هواپیمای ایلیوشین روسیه حامل پوتین به زمین نشست.
رهبران آمریکا و روسیه روی باند فرودگاه با یکدیگر دست دادند و در کنار هم قدم زدند، در حالی که خبرنگاران از رهبران دو کشور پرسش‌هایی فریاد می‌زدند؛ از جمله این‌که آیا ولادیمیر پوتین حملات به غیرنظامیان را متوقف خواهد کرد یا با آتش‌بس موافقت می‌کند. مشخص نبود که آیا این دو رهبر صدای خبرنگاران را شنیده‌اند یا نه.
سپس رئیس‌جمهور روسیه در حرکتی غافلگیرکننده، به همراه آقای ترامپ سوار بر لیموزین ریاست‌جمهوری آمریکا شد تا به محل برگزاری نشست بروند؛ اقدامی که به ندرت برای رهبر یک کشور رقیب انجام می‌شود.
استقبال دونالد ترامپ از ولادیمیر پوتین
روسای جمهور دو کشور در محل برگزاری نشست، در کنار هیئت‌های همراه خود و در مقابل پرده‌ای آبی‌رنگ که عبارت «در جست‌وجوی صلح» روی آن چاپ شده بود، نشستند.
ترامپ گفت: «خیلی متشکرم. ممنونم.» در حالی که خبرنگاران بار دیگر پرسش‌هایی را فریاد می‌زدند، اما دو رئیس‌جمهور از پاسخ به آنها خودداری کردند.
اگرچه دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین از ژانویه تاکنون دست‌کم پنج بار تلفنی گفت‌وگو کرده‌اند، نشست روز جمعه نخستین دیدار رو در رو در دوره دوم ریاست‌جمهوری آقای ترامپ است.
رئیس‌جمهور آمریکا ساعتی پیش‌تر و هنگام عزیمت به آلاسکا برای دیدار با همتای روس خود گفت که از طرف اوکراین مذاکره نخواهد کرد و خواستار برقراری فوری آتش‌بس بین مسکو و کی‌یف شد.
دونالد ترامپ که در هواپیمای ویژه ریاست‌جمهوری با خبرنگاران سخن می‌گفت، افزود: هدف او این است که دو طرف مذاکره را آغاز کنند و سپس دربارهٔ هرگونه تبادل سرزمینی با هم توافق کنند.
او اظهار داشت: «این موضوع مورد بحث قرار خواهد گرفت، اما من باید به اوکراین اجازه دهم که این تصمیم را بگیرد و فکر می‌کنم آنها تصمیم مناسبی خواهند گرفت. اما من این‌جا نیستم که برای اوکراین مذاکره کنم، من این‌جا هستم تا آنها را پای میز مذاکره بنشانم».
رئیس‌جمهور ایالات متحده همچنین گفت که می‌خواهد «امروز» آتش‌بس برقرار شود.
او در پاسخ به پرسشی درباره این‌که چه چیزی باعث موفقیت این دیدار خواهد شد، تصریح کرد: «می‌خواهم خیلی سریع آتش‌بس ببینم... خوشحال نمی‌شوم اگر این اتفاق امروز نیفتد... می‌خواهم کشتار متوقف شود.»
با کنار گذاشته شدن مقام‌های اوکراینی از این گفت‌وگوها، نشست روز جمعه به رویدادی سرنوشت‌ساز برای اوکراینی‌های خسته از جنگ، عزم ترامپ برای دستیابی به صلح و تلاش‌های پوتین برای بازسازی جایگاه روسیه در صحنۀ جهانی تبدیل شده است.
رهبران اروپایی که آنها هم کنار گذاشته شده‌اند، نسبت به توافق‌های احتمالی که ممکن است اوکراین را در موقعیت ضعیف‌تری قرار دهد یا توان اروپا برای حمایت از اوکراین و ایستادگی در برابر تهدیدهای روسیه را تضعیف کند، ابراز نگرانی کردند.
برای روس‌ها، نمادین بودن دیدار پوتین در خاک آمریکا -آن هم در سرزمینی که زمانی تحت کنترل روسیه بوده است- خود یک پیروزی کوچک به شمار می‌آید. توانایی پوتین برای سفر خارجی به دلیل حکم بازداشت دادگاه کیفری بین‌المللی به اتهام جنایات جنگی محدود شده و غرب او را به‌خاطر جنگ بی‌دلیلش علیه کی‌یف به انزوا کشانده است.
پوتین در مسیر سفر خود برای دیدار با ترامپ در آلاسکا، در شهر ماگادان در خاور دور توقف کرد. فاصلۀ پروازی از ماگادان حدود ۳٬۱۵۰ کیلومتر است.
برای بسیاری، مذاکره مستقیم با واشینگتن و کنار گذاشتن اوکراین از مذاکرات صلح یادآور نشست یالتا یا کنفرانس کریمه در سال ۱۹۴۵ است؛ جایی که اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده و بریتانیا عملاً اروپا را پس از جنگ جهانی دوم تقسیم کردند.
ترامپ که به توانایی‌هایش در معامله‌گری اطمینان دارد، از ناتوانی‌اش در متوقف کردن جنگ روسیه که براساس برخی برآوردها به کشته یا مجروح شدن بیش از یک میلیون سرباز روس منجر شده، به‌طور فزاینده‌ای ناامید شده است. تلفات اوکراین نیز به صدها هزار نفر می‌رسد.
ترامپ روز پنجشنبه ۱۴ اوت به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: «من رئیس‌جمهور هستم و او با من بازی درنمی‌آورد.» او افزود: «اگر نشست بدی باشد، خیلی سریع تمام می‌شود و اگر نشست خوبی باشد، ما به‌زودی به صلح خواهیم رسید.»
پوتین نیز در همین روز در دیدار با مقام‌های ارشد کرملین - به‌عنوان کسی که طی ۲۵ سال در مقام چهرۀ اصلی سیاست روسیه به‌طور رسمی با پنج رئیس‌جمهور مختلف آمریکا دیدار داشته ــ نسبت به این نشست ابراز خوش‌بینی کرد و از احتمال دستیابی به یک توافق جدید کنترل تسلیحات خبر داد.
پوتین در ویدئویی از کرملین گفت کاخ سفید «تلاش‌های بسیار پرانرژی و صادقانه‌ای برای توقف درگیری‌ها» و «رسیدن به توافق‌هایی که برای همه طرف‌های درگیر جالب باشد» انجام می‌دهد.
تعداد فزاینده‌ای از معاهدات دوجانبۀ کنترل تسلیحات که دو زرادخانۀ هسته‌ای بزرگ جهان را کنترل می‌کردند، به‌دلیل خصومت بین واشینگتن و مسکو فرو پاشیده‌اند. آخرین مورد مهم، معاهده استارت نو، قرار است هفتۀ آینده منقضی شود.
اوکراین به‌شدت نگران است
ترامپ اخیراً پیشنهاد کرده که برای پایان دادن به جنگ اوکراین ــ که بزرگ‌ترین جنگ اروپا از زمان جنگ جهانی دوم محسوب می‌شود، مسکو و کی‌یف باید زمین‌هایی را با یکدیگر مبادله کنند.
این موضوع نگرانی عمیقی برای اوکراینی‌ها ایجاد کرده است، زیرا آنها در حال حاضر هیچ سرزمین روسی را در اختیار ندارند. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در آستانۀ نشست آلاسکا به لندن سفر کرد تا حمایت نخست‌وزیر بریتانیا، کی‌یر استارمر، را جلب کند.
او گفت: «ما دربارۀ تضمین‌های امنیتی که می‌تواند صلح را واقعاً پایدار کند، با جزئیات قابل‌توجهی گفت‌وگو کردیم.»
زلنسکی اوایل همین هفته به برلین سفر کرده بود و در یک کنفرانس ویدئویی با چند رهبر بزرگ اروپایی که نگران کنار گذاشته شدن بودند، شرکت کرد.
ترامپ و پوتین تاکنون شش بار با یکدیگر دیدار کرده‌اند، هرچند این نخستین دیدار از زمانی است که ترامپ در ژانویه به کاخ سفید بازگشت. این دو از ژانویه تاکنون حداقل پنج بار تلفنی گفت‌وگو کرده‌اند و فرستادۀ ارشد کاخ سفید نیز سه بار برای دیدار با پوتین سفر کرده است.
