
شورای امنیت سازمان ملل متحد امروز (جمعه) قرار است درباره قطعنامهای برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران به دلیل برنامه هستهای این کشور رأیگیری کند.
قطعنامه پیشنهادی توسط کرهجنوبی، رئیس دورهای شورا، ارائه شده و برای جلوگیری از اجرای خودکار تحریمها دستکم به ۹ رأی مثبت نیاز دارد. با این حال دیپلماتها میگویند حمایت کافی برای جلوگیری کامل از بازگشت تحریمها وجود ندارد. به جز چین و روسیه احتمال میرود الجزایر و پاکستان هم به این قطعنامه رای موافق بدهند.
ماه گذشته فرانسه، آلمان و بریتانیا «مکانیسم ماشه» را فعال کردند که بهطور خودکار همه تحریمهای سازمان ملل پیش از توافق هستهای ۲۰۱۵ را بازمیگرداند؛ از جمله تحریم تسلیحاتی، محدودیت در توسعه موشکهای بالستیک، مسدود شدن داراییها، ممنوعیت سفر و ممنوعیت تولید فناوری مرتبط با انرژی هستهای. این روند عملاً از حق وتو نیز مصون است مگر آنکه شورا تصمیم بگیرد جلوی آن را بگیرد.
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، در گفتوگویی با کانال ۱۲ اسرائیل تأکید کرد: «فکر میکنم بازگشت تحریمها قطعی است، چون آخرین خبرهایی که از ایرانیها داریم جدی نیست.»
رهبران آلمان و اتحادیه اروپا نیز در تماس تلفنی با تهران هشدار دادند که ایران هنوز اقدام لازم برای جلوگیری از بازگشت تحریمها را برنداشته است. کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت: «پنجره راهحل دیپلماتیک بسیار سریع در حال بسته شدن است. ایران باید همکاری کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و پذیرش بازرسیها از همه سایتهای هستهای را نشان دهد.»
از سوی دیگر، عباس عراقچی وزیر خارجه ایران، بازگرداندن تحریمها را «فاقد هرگونه توجیه حقوقی یا منطقی» خواند و یادآور شد تهران اخیراً در توافقی با آژانس ـ با میانجیگری مصر ـ اجازه دسترسی کامل بازرسان به همه سایتهای هستهای را داده است. جزئیات این توافق هنوز منتشر نشده، اما رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، گفته است این سند راه را برای بازرسیها باز خواهد کرد.
این تحولات در حالی است که جنگ ۱۲ روزه اسرائیل علیه ایران در ماه ژوئن، با بمباران تأسیسات هستهای ایران توسط اسرائیل و آمریکا، وضعیت ذخایر اورانیوم غنیشده تهران را در هالهای از ابهام فرو برده است.
کارشناسان هشدار میدهند فعال شدن مکانیسم ماشه میتواند تنشها میان ایران و غرب را بهطور جدی تشدید کند. ایران پیشتر تهدید کرده بود در صورت بازگشت تحریمها، از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) خارج خواهد شد؛ مسیری که کرهشمالی در سال ۲۰۰۳ پیمود و سپس به سلاح هستهای دست یافت.