اساسنامه حزب دموکرات آذربایجان
نام و نشان تشکیلات
- نام تشکیلات، «حزب دموکرات آذربایجان» است. نام این حزب به انگلیسی: Azerbaijan Democratic Party و به فارسی: «حزب دموکرات آذربایجان» می‌باشد.
- حزب دموکرات آذربایجان با لوگو و نماد ویژه‌ی خود شناخته می‌شود.
اهداف و اصول تشکیلات
- حزب دموکرات آذربایجان، یک سازمان سیاسی متعلق به آذربایجان است که همه اقشار ملت ترک، همه وطن‌دوستان، آزادی‌خواهان، دموکرات‌ها، باورمندان به برابری و عدالت را برای تحقق اهداف خود سازمان‌دهی می‌کند.
- همان‌گونه که در پلتفرم حزبی به‌وضوح بیان شده، این حزب بر پایه اصول دموکراتیک و لائیک، برای احقاق حقوق و منافع ملی مردم آذربایجان و ملت ترک در ایران، مبارزه با استبداد سیاسی در ایران، و پایان دادن به بی‌عدالتی عمیق نسبت به اقشار پایین و کارگری جامعه تلاش می‌کند. همچنین، مبارزه‌ای جدی با تبعیض جنسیتی چندلایه و آپارتاید جنسیتی علیه زنان تا به امروز در جریان است. این حزب با بی‌عدالتی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و جنسیتی در داخل و خارج از کشور مخالفت کرده و فعالیت‌های سیاسی و مدنی گوناگونی انجام می‌دهد.
- حزب دموکرات آذربایجان، اصول دموکراسی، حقوق بشر، عدالت، برابری، آزادی اندیشه، حقوق و آزادی‌های بنیادین و لائیسیته را پذیرفته است.
- این حزب یک سازمان سکولار است و خواهان اجرای کامل لائیسیته در چارچوب دولت بوده، و لائیسیته را تضمینی برای آزادی دین و وجدان می‌داند.
ساختار تشکیلات
حزب دموکرات آذربایجان از ارگان‌ها و نهادهای اصلی، بخش‌های جانبی، و کمیسیون‌ها تشکیل شده است.
ارگان‌های اصلی:
5. کنگره:
کنگره بالاترین ارگان سیاسی حزب است. اعضای کنگره نمایندگانی هستند که از بخش‌های مختلف تشکیلات انتخاب شده‌اند. کنگره با حضور دو سوم نمایندگان رسمی تلقی می‌شود و هر دو سال یک‌بار برگزار می‌گردد. کنگره می‌تواند به صورت حضوری یا مجازی و با توجه به شرایط روز برگزار شود که توسط هیئت اجرایی تعیین خواهد شد.
کنگره در همه امور مربوط به تشکیلات، تصمیم‌گیرنده نهایی است.
وظایف کنگره:
- انتخاب مخفی اعضای هیئت اجرایی.
- پذیرش یا رد گزارش مالی.
- بررسی و تصویب بودجه و منابع مالی تهیه شده توسط هیئت اجرایی و نهاد مالی.
- تصویب برنامه‌های کلان و تصمیم‌گیری در مورد منافع ملت آذربایجان و ترک.
- تغییر نام، نشان، اساسنامه، استراتژی کلی و برنامه‌های تشکیلات.
- تصمیم‌گیری درباره انحلال یا ادغام با دیگر سازمان‌ها.
- در صورتی که از بخش‌های دیگر نماینده‌ای انتخاب نشده باشد، اعضای تشکیلات کنگره را برگزار می‌کنند.
6. هیئت اجرایی:
هیئتی پنج‌نفره که برای یک دوره (یعنی بین دو کنگره) توسط کنگره انتخاب می‌شود. مسئول اجرای تصمیمات کنگره و تحقق اهداف مندرج در پلتفرم است.
هیئت اجرایی می‌تواند برای تحقق اهداف خود در زمینه‌ها و مناطق مختلف، مسئولان ویژه تعیین کرده و در صورت نیاز، مسئولیت آن‌ها را لغو کند.
همچنین دو سخنگو از میان خود یا دیگر اعضا برای بخش‌های جانبی انتخاب می‌کند.
7. سخنگویان:
دو سخنگو (یک زن و یک مرد) نماینده رسمی حزب در جامعه، نزد سازمان‌ها و نهادهای داخلی، بین‌المللی و دولتی هستند. آن‌ها مواضع سیاسی حزب را بیان می‌کنند. انتخاب آن‌ها به‌مدت دو سال مستقیماً توسط کنگره انجام می‌شود. در صورت نبود نامزد زن یا مرد، هیئت اجرایی موظف است موقتاً فردی از جنس مخالف را جایگزین کند.
کمیسیون‌ها و شاخه‌ها
8. کمیسیون‌ها:
برای تحقق بهتر اهداف و پلتفرم، کمیسیون‌هایی با حضور کارشناسان جهت تحقیق و ارائه گزارش در موضوعات مختلف تشکیل می‌شود. این کار توسط کنگره یا هیئت اجرایی انجام می‌شود.
9. شاخه زنان:
برای مقابله با تبعیض و خشونت علیه زنان و ارتقای نقش آنان در جامعه، شاخه‌ای ویژه با مسئولیت زنان تشکیل شده و توسعه می‌یابد.
10. شاخه جوانان:
برای استفاده از ظرفیت بالای جوانان و افزایش مشارکت آن‌ها، شاخه جوانان تشکیل شده و توسعه می‌یابد.
11. کمیسیون رسانه:
ابزار بازتاب مواضع سیاسی و اصولی حزب در جامعه است. از میان اعضای داوطلب و متخصص رسانه، توسط هیئت اجرایی تشکیل می‌شود.
12. کمیسیون مالی:
هر دو سال یک‌بار توسط کنگره انتخاب شده و با همکاری هیئت اجرایی، منابع مالی، درآمدها و هزینه‌ها را مدیریت و ثبت می‌کند. حساب‌های مالی برای همه اعضا شفاف و در دسترس است.
13. شورای انضباطی:
مستقیماً توسط کنگره انتخاب می‌شود و رفتار ارگان‌ها، کمیسیون‌ها و اعضا را با اصول و پلتفرم حزب تطبیق داده و در صورت لزوم، تنبیهات لازم را اعمال می‌کند.
عضویت
14. حزب دموکرات آذربایجان نهادی است که نیروی خود را از مردم می‌گیرد. هر فردی که پلتفرم حزب را بپذیرد و برای اجرای برنامه‌ها آماده همکاری باشد، می‌تواند از هر نقطه‌ی آذربایجان و ایران به عضویت درآید.
شرط سنی برای عضویت، پایان ۱۸ سالگی است. هر عضو باید مبلغ مشخصی حق عضویت پرداخت کند.
شرایط عضویت:
- معرفی از سوی دو عضو موجود.
- یک سال به‌عنوان عضو آزمایشی و سپس در صورت نبود مانع، به عضویت دائم درمی‌آید.
15. افرادی که سابقه‌ی جرایم خشونت‌آمیز به‌ویژه علیه زنان و کودکان، بهره‌کشی جنسی، یا ترور دارند و یا از عوامل یا حامیان رژیم جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شوند، حتی با گذشت زمان یا عفو، نمی‌توانند عضو حزب شوند.
16. اعضای احزاب و سازمان‌های دیگر برای عضویت در حزب دموکرات آذربایجان باید ابتدا از حزب خود استعفا دهند.
حقوق و وظایف اعضا
17. هر عضو حق رأی و نامزدی در تمامی ارگان‌ها و کمیسیون‌ها را دارد.
18. اعضا حق مشارکت در فعالیت‌ها، ارائه پیشنهاد، انتقاد و بیان خواسته‌ها از طریق مکانیزم‌های مشخص را دارند.
19. اعضا باید به اهداف، اصول، برنامه‌ها و تصمیمات کنگره پایبند بوده و در این راستا تلاش کنند.
20. باید در برنامه‌های جذب عضو مشارکت داشته باشند.
21. باید از تصمیمات نهادهای مسئول، به‌ویژه شورای انضباطی، تبعیت کنند.
روند پذیرش عضویت
22. متقاضیان باید فرم عضویت را تکمیل و به هیئت اجرایی تحویل دهند. هیئت اجرایی موظف است درخواست را تا حداکثر ۱۵ روز بررسی و پاسخ دهد.
23. درخواست عضویت باید به‌صورت فردی باشد؛ عضویت گروهی پذیرفته نمی‌شود.
24. پس از پذیرش، اطلاعات فردی عضو جدید (نام، محل اقامت، شهر، شغل) ثبت و اطلاع‌رسانی رسمی انجام می‌شود.
25. در صورت رد درخواست، هیئت اجرایی موظف است ظرف ۱۵ روز به‌صورت کتبی اطلاع دهد.
مقررات انضباطی
26. رفتار و گفتار اعضا باید با پلتفرم و اساسنامه حزب هماهنگ باشد و نباید با اخلاق مبارزه ملی دموکراتیک در تضاد باشد.
27. مجازات‌های انضباطی عبارتند از:
- تذکر شفاهی
- اخطار کتبی
- سلب مسئولیت
- تعلیق عضویت
- لغو کامل عضویت
دموکراسی درون‌تشکیلاتی و روند فعالیت‌ها
28. تمامی اعضا حق ارائه طرح دارند. طرح‌ها پس از تصویب در ارگان‌ها و کمیسیون‌های مرتبط رسمی می‌شوند.
29. روش فعالیت حزب بر پایه برنامه‌های مشخص و الزامی است. پس از هر کنگره، ارگان‌های منتخب باید برنامه کاری تنظیم‌شده خود را ارائه دهند.
30. منابع مالی از طریق حق عضویت اعضا، کمک‌های مالی اعضا و هواداران، و منابع درآمدی مشروع تأمین می‌شود.
31. اعضا می‌توانند با احترام به اصول حزب، فراکسیون‌هایی برای بیان دیدگاه‌های گوناگون تشکیل دهند.