
در حالی که تنها ساعاتی به بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران باقی مانده، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران بار دیگر تهدید کرد این اتفاق به لغو توافق تازهٔ تهران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی منجر خواهد شد.
بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه کشور اروپایی عضو برجام، روز ششم شهریور روند ۳۰ روزهای را برای فعال کردن «سازوکار ماشه» علیه ایران آغاز کردند، زیرا به گفته آنها، تهران با عدول از تعهدات خود ذیل برجام این توافق را نقص کرده است.
ایران در مقابل، آمریکا و کشورهایی اروپایی را به عدم پایبندی به تعهداتشان متهم کرده است.
عملیاتی شدن این سازوکار به معنای بازگشت تمام تحریمهای سازمان ملل علیه ایران است که ذیل توافق تیرماه سال ۱۳۹۴ بین تهران و شش قدرت جهانی و قطعنامهٔ ۲۲۳۱ شورای امنیت تعلیق شده بودند.
نیمهشب جمعه، چهارم مهرماه، این مهلت ۳۰ روزه به پایان میرسد.
همزمان با نزدیک شدن به این زمان بر سرعت و شدت تلاشهای مقامهای وزارت خارجه جمهوری اسلامی که اکثرا در نیویورک به سر میبرند برای یافتن راه حلی که مانع از بازگشت تحریمها شود افزوده شده است.
خبرگزاری رویترز روز جمعه با استناد به کانال تلگرامی عباس عراقچی نوشت که توافق جدید با آژانس تنها در صورتی همچنان معتبر خواهد ماند که «هیچ اقدام خصمانهای علیه ایران اتخاذ نشود، از جمله قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل....»
اشاره وزیر خارجه ایران به توافق تازهای است که تهران در مصر با آژانس بینالمللی انرژی اتمی امضا کرد تا اجازه دسترسی به تمام تأسیسات هستهای خود را به بازرسان دهد.
او همچنین در گفتوگو با همتای کره جنوبی خود که هماکنون ریاست دورهای شورای امنیت سازمان ملل را بر عهده دارد گفته است: «بازگرداندن قطعنامههای لغوشده شورای امنیت به منزله ضربهای مهلک علیه دیپلماسی و رژیم منع اشاعه خواهد بود که پیامدهای غیر قابل پیشبینی به دنبال خواهد داشت و مسئولیت آن بر عهده بانیان آن خواهد بود.»
بریتانیا، فرانسه و آلمان پیشنهاد دادهاند که در صورت دادن اجازهٔ دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی، رفع نگرانیها در مورد ذخایر اورانیوم غنیشدهٔ ۶۰ درصدی و مذاکره با ایالات متحده، مذاکرات تا شش ماه به تعویق بیفتد تا فضایی برای مذاکرات در مورد یک توافق بلندمدت بر سر برنامهٔ هستهای تهران فراهم شود.
در همین زمینه وزیر خارجه آلمان روز سهشنبه هفته جاری توضیح داد که ایران دربارهٔ برنامه هستهای خود شفافیت لازم را نشان نداده و به همین دلیل است که تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل تا پایان هفته اعمال خواهند شد.
در این ساعات پایانی روسیه و چین از شورای امنیت سازمان ملل خواستهاند تا روز جمعه پیشنویس قطعنامهای را که اعمال مجدد تحریمها علیه ایران را شش ماه به تعویق میاندازد، به رأی بگذارد.
به نظر کاظم غریبآبادی، معاون عراقچی، پیشنویس قطعنامه ارائهشده از سوی روسیه و چین «برای تمدید فنی قطعنامه ۲۲۳۱ آخرین فرصت برای جلوگیری از تشدید تنشهای خودساخته اروپایی-آمریکایی بهشمار میرود».
قطعنامهٔ پیشنهادی این دو کشور در شورای امنیت به حداقل ۹ رأی موافق و عدم وتو از سوی بریتانیا، فرانسه یا ایالات متحده نیاز دارد، اتفاقی که به گفتهٔ کارشناسان بعید است به سود ایران پیش برود.