دور تازه‌ای از مذاکرات هسته‌ای میان دیپلمات‌های ایرانی و سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه روز جمعه در شهر استانبول ترکیه برگزار شد. کشورهای اروپایی تهدید کرده‌اند در صورت عدم پیشرفت در مذاکرات، مکانیسم ماشه را فعال خواهند کرد.
به گزارش یورو نیوز، این مذاکرات پس از ساعاتی گفتگو در محل کنسولگری ایران در شهر استانبول به پایان رسید و دیپلمات‌های اروپایی محل را ترک کردند.
کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران در صحبتهایی پس از پایان این مذاکرات، گفتگوها با مدیران سیاسی سه کشور اروپایی را «جدی، صریح و مفصل» خواند. او در حساب کاربری خود در شبکه ایکس در این خصوص نوشت: «در این جلسه آخرین تحولات مربوط به لغو تحریم‌ها و موضوع هسته‌ای مورد بحث و بررسی قرار گرفت.»
این دیپلمات ایرانی با اشاره به اینکه بحث‌هایی در خصوص موضوع مکانیسم ماشه مطرح شده نوشت: «هر دو طرف با ایده‌های مشخصی به جلسه آمدند که جنبه‌های مختلف آن مورد بررسی قرار گرفت.»
غریب‌آبادی همچنین نوشته است که طرفین توافق کرده‌اند که رایزنی‌ها را ادامه دهند. با این حال او اشاره‌ای به جزئیات مربوط به اینکه قرار است این رایزنی‌ها چگونه ادامه یابد نکرده است.
این نخستین دیدار دیپلماتیک از زمان حمله اسرائیل در اواسط ژوئن به ایران بود؛ حمله‌ای که منجر به جنگی ۱۲ روزه شد و سایت‌های مهم هسته‌ای و نظامی ایران را هدف قرار داد.
این رخداد همچنین مذاکرات میان ایران و آمریکا را که از آوریل آغاز شده بود، به بن‌بست کشاند.
در پی این تحولات، کشورهای اروپایی تهدید کرده‌اند که ممکن است مکانیسم ماشه را فعال کنند؛ این سازوکار که در چارچوب توافق برجام تعریف شده، تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را به‌صورت خودکار بازمی‌گرداند.
طبق توافق برجام، این گزینه در ماه اکتبر منقضی خواهد شد و ایران هشدار داده که فعال‌سازی آن عواقب جدی خواهد داشت.
همزمان با برگزاری این مذاکرات در ترکیه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران خواست که درباره فعالیت‌های هسته‌ای و همچنین تاسیسات خود شفافیت به خرج دهد. او که این این صحبت‌ها را در حاشیه سفر خود به سنگاپور بیان می‌کرد همچنین ابراز امیدواری کرد که بازرسان این نهاد بین‌المللی بتوانند پیش از پایان سال جاری میلادی فعالیت خود در ایران را از سر بگیرند.
پیشتر ایران اعلام کرده بود که با سفر یک گروه فنی از بازرسان آژانس به ایران موافقت کرده هرچند تهران می‌گوید این افراد قرار نیست اقدامی در زمینه بازرسی انجام دهند.
گروسی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: «ما باید توافق کنیم که قرار است به کجا برویم و چگونه آن‌را انجام دهیم. ضمن اینکه باید به نظرات و دیدگاه‌های ایران در مورد اقدام‌های احتیاطی نیز گوش فرا دهیم.»
یک منبع اروپایی به خبرگزاری فرانسه گفت اروپا در حال انجام تدارکات لازم برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه در صورت عدم دستیابی به «راه‌حل مذاکراتی» است و از ایران خواست درزمینه غنی‌سازی اورانیوم و همکاری مجدد با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی «اقدامات ملموس» انجام دهد.
کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، به همراه مجید تخت‌روانچی در این مذاکرات حضور داشتند. غریب‌آبادی اخیراً هشدار داده بود که بازگرداندن تحریم‌ها «کاملاً غیرقانونی» است و اروپا را متهم کرده که پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق در سال ۲۰۱۸، به تعهدات خود پایبند نبوده است.
ایران همچنین هشدار داده که در صورت بازگشت تحریم‌ها ممکن است از معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج شود.
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در آستانه مذاکرات استانبول با اشاره به حق غنی‌سازی اورانیم ایران گفت: «به‌ویژه پس از جنگ اخیر، ضروری است که آن‌ها درک کنند موضع جمهوری اسلامی ایران تغییرناپذیر است و روند غنی‌سازی اورانیوم ادامه خواهد داشت. ما از این حق ملت ایران چشم‌پوشی نخواهیم کرد.»
وی همچنین افزود که به دلیل حملات اخیر، فعالیت‌های غنی‌سازی فعلاً متوقف شده‌اند و تأسیسات دچارخسارات شدید شده‌اند.
اسرائیل هشدار داده که در صورت بازسازی تأسیسات یا پیشرفت ایران به سمت قابلیت تسلیحاتی، ممکن است حملات را از سر بگیرد.
