
فرانسه، بریتانیا و آلمان روز پنجشنبه طی نامهای به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کردند که به دلیل عدم پایبندی ایران به تعهدات هستهای خود، سازوکار موسوم به «اسنپبک» را برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل فعال کردهاند. ایران میگوید که «به نحو مقتضی به اقدام غیرقانونی» سه کشور اروپایی پاسخ خواهد داد. به گزارش خبرگزاری فرانسه بر اساس این نامه، سه کشور اروپایی شورای امنیت را مطلع ساختهاند که «بر پایه شواهد مستند، تروئیکای اروپایی بر این باور است که ایران در وضعیت عدم پایبندی جدی به تعهدات خود» ذیل توافق هستهای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام قرار دارد.
در این نامه همچنین تأکید شده است که سه کشور اروپایی با استناد به این ارزیابی، سازوکار موسوم به «اسنپبک» یا «ماشه» را فعال کردهاند. روندی که طی یک بازه ۳۰ روزه میتواند منجر به بازگرداندن مجموعهای از تحریمهایی شود که ده سال پیش و در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل در تایید برجام تعلیق شده بودند.
این تصمیم دو روز بعد از دیدار نمایندگان سه کشور اروپایی و نماینده سیاست خارجی اتحادیه اروپا با مذاکرهکنندگان ایرانی اتخاذ میشود. نشستی که بدون نتیجه خاصی پایان یافته بود.
ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه اندکی بعد از رسانهای شدن این خبر، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس ارسال نامه از سوی خود به همراه دو همتای آلمانی و بریتانیاییاش را تایید کرد و نوشت: «تشدید فعالیتهای هستهای ایران نباید بیش از این ادامه یابد.»او با این حال افزود: «این اقدام به معنای پایان دیپلماسی نیست: ما مصمم هستیم از دوره ۳۰ روزه پیشِرو برای گفتوگو با ایران استفاده کنیم. ما همچنان متعهد به دیپلماسی هستیم تا اطمینان یابیم ایران هرگز به سلاح هستهای دست پیدا نکند.»
رسانههای ایران گزارش دادند که عباس عراقچی ساعتی قبل، از طریق تماس تلفنی سه همتای اروپایی خود و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از این تصمیم مطلع شده است. به گزارش این رسانهها، طرفهای اروپایی در این تماس از آمادگی خود در مدت ۳۰ روز آینده برای دست یافتن به راهحلی دیپلماتیک به منظور جلوگیری از بازگشت تحریمها خبر دادند.
به گزارش رسانههای داخلی ایران، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، اقدام فرانسه، آلمان و بریتانیا را «فاقد هرگونه مبنای حقوقی» توصیف کرده و گفته که تهران در راستای «منافع ملی خود به نحو مقتضی به این اقدام غیرقانونی و ناموجه سه کشور اروپایی پاسخ خواهد داد».
نشست اضطراری شورای امنیت
منابع دیپلماتیک روز پنجشنبه به خبرگزاری فرانسه گفتند شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه نشست اضطراری و غیرعلنی برای بررسی اقدام فرانسه، آلمان و بریتانیا در فعالسازی سازوکار بازگرداندن تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای ایران برگزار خواهد کرد. به گفته همین منابع، این نشست به درخواست فرانسه و بریتانیا و از ساعت ۱۰ صبح به وقت نیویورک (۱۴:۰۰ به وقت گرینویچ) برگزار میشود.
این اقدام تروئیکای اروپایی در حالی صورت میگیرد که این سه کشور طی ماههای گذشته بارها تهدید به فعال کردن این سازوکار کرده بودند. فعال شدن آن اکنون، تنها چند هفته پیش از موعد انقضای سازوکار و در شرایطی انجام شده که چند هفته پس از سلسله بمبارانهای آمریکا و اسرائیل علیه سایتهای مرتبط با برنامه هستهای ایران، دیپلماسی بر سر این موضوع عملاً متوقف شده است. مذاکرات میان ایران و ایالات متحده به بنبست رسیده، همکاری تهران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی محدود شده و گفتوگوهای ایران با اروپاییها نیز بینتیجه مانده است.